Tổng hợp 50+ bài văn mẫu Phân tích bài thơ Sở Xây Dựng (Things You See) tuyển chọn từ những bài văn mẫu hay của các em học sinh lớp 9 trên cả nước giúp các em học sinh lớp 9 có thêm tài liệu tham khảo từ đó biết cách viết bài Phân tích bài thơ Sở Xây Dựng (Những điều nhìn thấy) dễ dàng hơn.
Đề bài: Phân tích bài thơ Điều anh thấy (Sở hành) của Nguyễn Du để nêu cảm nhận về nỗi lòng của nhà thơ trước hai cảnh đời song song.
Bài giảng Truyện Kiều – Cô Nguyễn Dung (GV )
Phân tích bài thơ Sở Xây Dựng (Things You See) – văn mẫu 1
Ngoài Truyện Kiều và Văn chiêu hồn bằng chữ Nôm, thi hào Nguyễn Du còn để lại ba tập thơ bằng chữ Hán: Thanh Hiên Thi Tập, Nam Trung Tập Tập, Bắc Hành Tập Lục. Tập Bắc hành tạp lục gồm những bài thơ sáng tác trong thời gian Nguyễn Du đi sứ sang Trung Quốc (1813).
Bài Bạn thấy gì (Sở Hành) rút từ tập thơ Bắc Hành Tạp Lục. Với cảm hứng nhân đạo, Nguyễn Du đã phản ánh hai cảnh đời tương phản trong xã hội phong kiến thối nát bất công. Mỗi cảnh trong đời đều khiến người đọc thêm ám ảnh. Bài thơ được viết theo thể “hành”, ngũ ngôn bát cú. Nhà thơ đã ghi lại nhiều chi tiết hiện thực cụ thể và bày tỏ cảm xúc, suy nghĩ của mình về những gì mình nhìn thấy nơi đất khách quê người.
Cảnh đầu tiên là cuộc sống của bốn đứa trẻ ăn xin: “Một mẹ ba con – Lê la bên kia đường”. Hành lý là chiếc giỏ đựng “mớ rau, mớ cám”. Người mẹ bồng con; những người ăn xin thì tóc tai bù xù và hốc hác. Bụng đói, áo rách:
“Nửa ngày, vẫn không có cái bụng, thật sự là quần áo lam.”
Vì “nghèo phải lặn lội” nên người mẹ lại càng thương con hơn. Vừa thương vừa đau. Bao nhiêu nước mắt đã tuôn rơi: “Gặp người không dám nhìn – Lesa ướt áo”. Nhà thơ thật đáng thương trước một cảnh đời đầy cay đắng, bất hạnh, tự hỏi người mẹ kia “không nuôi nổi bốn miệng ăn!”. Sự vắng bóng của người chồng, người cha trong đoàn hành khất gây cho chúng tôi nhiều thương cảm. Người chồng, người cha chết đói, đi lính thú nơi biên ải xa xôi? Hay chết trên chiến trường? Một vệt đen đầy ám ảnh bao trùm lên bức tranh bốn đứa trẻ ăn xin.
Nguyễn Du không chỉ miêu tả, ghi lại những gì trông thấy mà còn bộc lộ tình cảm nhân ái của mình. Ông lo lắng, xót xa cho cuộc đời mẹ con khổ cực, đói lạnh. Trước mắt đáng thương là vực thẳm. Không chết đói thì cũng làm mồi cho thú rừng:
“Chết lăn lóc đến nơi Mỏi da sói.”
Trước nỗi đau của con người, thế giới tê liệt. Gió lạnh ngày càng lạnh. Nắng lại vàng. Người giảng, người qua đường, thê lương và đáng thương, cả một không gian đẫm nước mắt. Nỗi đau của người mẹ “như xé lòng”. Nguyễn Du mượn ngoại cảnh (gió, nắng) để tô đậm nỗi đau của con người. Đó là nét vẽ duyên dáng nhất, tạo nên giá trị tố cáo hiện thực và tinh thần nhân đạo của hình ảnh bốn mẹ con người hành khất:
“…Nỗi đau như xé lòng Hình như nắng đổ vàng Gió lạnh chợt về Người qua đường xót xa.”
Nguyễn Du với cảm hứng nhân đạo, ông luôn hướng về những con người đau khổ trong cuộc đời, đặc biệt là người phụ nữ tài sắc vẹn toàn mà kém may mắn như Đạm Tiên. Thúy Kiều, cô gái điếm ở Long Thành, v.v… Đây là lần thứ hai ông viết về người hành khất đau khổ. Trong “Chiến thắng của tâm hồn” ông đã từng viết:
“Cũng có người nằm đất, nhìn tháng ngày hành khất ngược xuôi. Tiếc rằng cũng là kiếp người. Sống hàng, chết chôn quan”.
Phần tiếp theo, Nguyễn Du kể về cuộc đời quan trường qua bữa tiệc ở đài Tây Hạ – tiệc đón sứ thần phương Nam. Nguyễn Du làm chánh sứ. Vì vậy, những gì anh ấy mô tả tại bữa tiệc là “những thứ nhìn thấy” là rất thật. Có nhiều thức ăn ngon: “Nào vây cá, gân nai – Mâm dê lợn đầy ắp”. Một nét tương phản có giá trị tố cáo sâu sắc những bất công trong xã hội. Trong khi bốn người đi xin ăn “nửa ngày bụng vẫn chưa no”, nín thở với rau cám thì các quan lại sống xa hoa, thừa mứa:
“Đại nhân không động đũa, thuộc hạ chỉ nếm thử đồ thừa vứt đi, chó ăn no nê đồ ăn ngon.”
Nghịch lý cuộc đời càng đáng thương hơn. Câu cảm thán diễn tả nỗi đau cuộc đời – nỗi đau xé nát tâm hồn nhà thơ. Đây là “những điều đau lòng để xem”:
“Anh biết không, bên đường có mẹ con em khổ lắm!”
Trước hai cảnh đời tương phản ấy, hai câu thơ cuối như một câu hỏi vô tình nhưng mang ý nghĩa phê phán sâu sắc:
“Ai đã vẽ bức tranh này Dành riêng cho nhà vua!”
Nguyễn Du đã vận dụng một cách sáng tạo điển cố Trung Hoa. Theo sử Tống, đời Tống, khi Vương An Thạch làm tể tướng, hạn hán thất bát, dân chúng đói rét. Họ phải phá dỡ ngôi nhà. Người ăn xin kéo đầy đường. Trịnh Hiệp làm giáo thụ (người canh giữ cửa thành) nên vẽ bức tranh ghi lại cảnh đó, định dâng lên vua nhà Tống… Cái hay của truyện là làm văn cô đọng, kín đáo, và thú vị. thẩm mỹ và trí tuệ. Thực ra Nguyễn Du đã “vẽ bức tranh này” bằng hai cảnh đời bằng tấm lòng nhân đạo cao cả. Bài thơ tuy nói về “những điều trông thấy ở Trung Quốc nhưng lại có hàm ý ám chỉ rất rõ ràng. Xã hội phong kiến Trung Quốc cũng như xã hội Việt Nam dưới triều Nguyễn đầy rẫy tham nhũng, bất công. Vua chúa, quan lại sống xa hoa, hưởng lạc”. mồ hôi nước mắt của nhân dân, hàng triệu người dân đen bị đẩy vào cảnh nghèo đói, khổ đau.
“Bức tranh này ai vẽ – Rõ dâng vua” – Nguyễn Du mượn điển tích để hỏi thế nhưng ông vẽ nên bức tranh ấy với hai cảnh đời song hành “kẻ ăn không hết, người không ra” – một tranh bằng ngôn ngữ thơ. Bức tranh hiện thực sinh động có ý nghĩa phê phán bọn vua quan vô trách nhiệm trước nỗi thống khổ của nhân dân. Nhà thơ đã nói lên một sự thật đau xót về quyền sống và quyền hạnh phúc của những con người nhỏ bé dưới đáy xã hội. Bút pháp tả thực, tự sự kết hợp với bộc lộ cảm xúc trực tiếp, sâu sắc trong việc vận dụng điển tích văn học đã tạo nên giá trị nhân văn của bài thơ này. Có thể nói, Nguyễn Du là nhà thơ cổ điển Việt Nam viết về nỗi khổ của nhân dân một cách sâu sắc và xúc động nhất.
Xem thêm các bài văn mẫu phân tích và lập dàn ý tác phẩm lớp 9:
Mục Lục Văn Mẫu | Văn học hay 9 theo từng phần:
Các bộ đề lớp 9 khác
Bạn thấy bài viết 50+ mẫu Phân tích bài thơ Sở kiến hành (Những điều trông thấy) | Văn mẫu lớp 9 có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về 50+ mẫu Phân tích bài thơ Sở kiến hành (Những điều trông thấy) | Văn mẫu lớp 9 bên dưới để Trường Tiểu học Đằng Hải có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho các bạn nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website: c1danghaihp.edu.vn của Trường Tiểu học Đằng Hải
Nhớ để nguồn bài viết này: 50+ mẫu Phân tích bài thơ Sở kiến hành (Những điều trông thấy) | Văn mẫu lớp 9 của website c1danghaihp.edu.vn
Chuyên mục: Văn học